“Bak Bir Varmış Bir Yokmuş” Hafif Türk Pop Tarihi-Naim Dilmener ‘90’lar Bölümünden Notlar

• '90'lardaTurgut Özal iktidarının politikaları ve söylemleri herkeste “zengin” bir ülkede yaşıyormuş yanılsamasına sebep olmuştu. Memlekete gelen ithal ürünlerle günlük yaşam pratikleri değişmişti. İnsanlar ‘80’lerin yılgın, umutsuz ortamından sonra acı, gam, keder müziği istemiyorlardı. Pop böyle bir ortamda patladı. Turgut Özal da özellikle özel radyon ve TV’lerin açılmasının önünü açarak, “pop”a sahip çıkmış oldu.
• “Hadi Bakalım” 1991’de ANAP’ın seçim şarkısı olarak kullanıldı. Solcular yerini, bursla, hisse senediyle ve bağladığı işlerle övünen bir nesle bıraktı.
• ‘90’ların başında özel radyo ve TV’ler kuruldu.
• Türküler ve marşların yerini pop müzik aldı.
•  ‘90’ların başında halkın büyük bir talebi olmasına karşın, pop dünyası bu talebi biraz geç fark etti.  Prodüktörler “genç yetenek” avındaydılar. Piyasada yüzlerce popçu türedi. Popçular ne deneyim, ne birikim ne de eğitim sahibiydiler. Talebin yüksek olduğu bu ortamda, yeniler şarkılarını rahatça söyleyebildiler.
• Arabeskçiler ve türkücüler pop söylemeye başladılar.
• Bluejeanliler ve bluejeansizler diye bir ayrım türedi.
• Pop dünyası “şarkı üreten bir fabrika” gibi çalışıyordu. Şarkılar aynı ritim üzerine yazılmış tekerlemeler gibiydi. Siyasi arenada da durum benzerdi: Fikirleri birbirinden ayırt edilemeyen liderler vardı.
• Albümler radyolarda, TV’lerde ve diskolarda çalınmaya başlandı ve milyonlar sattı.
• Melankoli çağı kapandı, “serbesti” çağı açıldı.
• DEV-YOL, yerini SEV-YOL’a bıraktı. Şarkılarda aşk cesurca ele alınıyordu. Cinsellik cesur bir şekilde ortaya konuyordu.
• 1994’te Kral TV’nin açılması uzun vadede Türkiye pop müziğini bir açmaza sürükledi: Görsellik artık sesi önüne geçmişti. Klip çekimleri için gereken yüksek meblağları karşılayamayan küçük firmalar, yavaş yavaş büyük firmaların bünyesine geçmeye ya da kapanmaya başladı. Kliplerin TV’de yayınlanabilmesi için de yüksek meblağlar gerekiyordu. Prestij Müzik bünyesinde olmayan klipler Kral TV’de dönemez olmuştu.
• Sadece “ses”in yetmemeye başladığı bu dönemde, “imaj” kavramı ortaya çıktı. Seden Gürel “Bum Bum Bum” klipndeki kostümüyle bu akımın öncülerinden oldu. Ardından Bendeniz de benzer bir imajla sahneye çıktı.
• ‘90’ların ortalarında bir format olarak 45’liğe bir dönüş yaşandı. Yonca Evcimik, Bendeniz ve Harun Kolçak birer single albüm çıkardılar.
•  Sezen Aksu’nun ‘95’ yılında yayınlanan “Işık Doğu’dan Yükselir” albümü ilk kez atv ana haber bülteninde Ali Kırca’nın programında tanıtıldı. Böylelikle, ana haber bültenlerinde bir “tavır” ve içerik değişikliği başladı.
• Sezen Aksu “Namus” şarkısının klipiyle toplumun iki yüzlü namus anlayışını tiye aldı.
•  Eurovision şarkı yarışmaları ‘90’ların son dönemlerine kadar önemini korudu.
• 90’ların ikinci yarısında üretim bakımından bir kısır döngüye giren popçular birbiri ardına nostalji albümleri çıkardılar.
•  Şarkıları bir de bestecileri okudu ama sonuç pek farklı değildi. Türkiye’de pop müzik “şarkıcı” temelli bir yapıdan, “şarkı” temelli bir yapıya geçmişti.
•  ‘90’ların başında yaşanan patlama, ‘90’ların sona ermesiyle birlikte sona erdi. Albümler artık milyonlar satmıyordu.2000’lerle birlikte remix hayatımıza girdi.